Te urocze gryzonie mieszkają w polskich lasach. Mało kto o nich wie

Rodzina popielicowatych, znana również jako pilchy, obejmuje 28 gatunków na całym świecie. Jak podaje Zespół Parków Krajobrazowych w Przemyślu, w Polsce występują cztery gatunki pilchów. Najczęściej spotykane są popielica szara oraz orzesznica leszczynowa, a mniej powszechna jest koszatka leśna. Najrzadsza spośród nich, żołędnica europejska, została dotychczas stwierdzona jedynie w masywie Babiej Góry.

Orzesznica leszczynowa jest najmniejszym przedstawicielem rodziny popielicowatych występujących w Polsce – osiąga wielkość myszy domowej. Występuje głównie w południowej i we wschodniej części kraju. Jej obecność zaobserwowano m.in. w Tatrach, Beskidzie Śląskim i Żywieckim, Gorcach, Beskidzie Niskim oraz Bieszczadach.

W Polsce orzesznica jest gatunkiem objętym ścisłą ochroną oraz wymagającym ochrony czynnej. Jako jedyny przedstawiciel rodziny popielicowatych nie figuruje na Czerwonej Liście Kręgowców Polski.

Orzesznica zamieszkuje gęsto podszyte lasy liściaste i mieszane. Prowadzi nadrzewny tryb życia, sprawnie poruszając się po gałęziach drzew i krzewów. W październiku zaczyna hibernować, najczęściej w podziemnych norach. W jednym gnieździe może zimować wspólnie kilka osobników.

Dieta orzesznicy uzależniona jest od pory roku i dostępności pokarmu. Żywi się głównie jagodami, orzechami, żołędziami, pędami i pączkami drzew. Spożywa najmniej pokarmu zwierzęcego w porównaniu do innych pilchów, ale nie stroni od bezkręgowców, takich jak larwy, owady i pajęczaki.

Żołędnica to jeden z najbardziej fascynujących, choć najmniej licznych przedstawicieli popielicowatych w Polsce. Jej liczebność w naszym kraju maleje, a gatunek ten został uznany za krytycznie zagrożony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt oraz objęty ochroną gatunkową ścisłą.

W naszym kraju żołędnica występuje tylko na obszarze Babiogórskiego Parku Narodowego. Z uwagi na swoje wymagania siedliskowe, preferuje bory iglaste i mieszane. Gryzoń ten prowadzi nocny tryb życia, spędzając większość czasu w koronach drzew, a w okresie zimowym zapada w hibernację.

Dieta żołędnicy opiera się głównie na nasionach i owocach, ale żywi się także pokarmem zwierzęcym, takim jak owady, pajęczaki, mięczaki czy jaja ptaków. Mimo swojego słodkiego wyglądu żołędnica to sprytny myśliwy, który nie zawaha się zapolować nawet na pisklęta i małe gryzonie.

W Polsce obecność koszatki leśnej stwierdzono w ostatnich latach przede wszystkim w północnej części Puszczy Świętokrzyskiej, Babiogórskim Parku Narodowym, Sudetach i na północnym Podlasiu. Koszatka leśna objęta jest w naszym kraju ścisłą ochroną gatunkową i wymaga ochrony czynnej.

Koszatka zamieszkuje dojrzałe lasy liściaste i mieszane. Zasiedla różnorodne schronienia, takie jak dziuple, skrzynki lęgowe dla ptaków oraz opuszczone gniazda ptasie. Większość czasu spędza w koronach drzew, unikając schodzenia na ziemię. Jest aktywna głównie nocą.

Kiedy intensywnie żeruje, przygotowując się do hibernacji, można ją spotkać także w ciągu dnia. Co ciekawe, koszatka potrafi hibernować nawet przez ponad 6 miesięcy. Jest to zwierzę wszystkożerne, którego dieta obejmuje m.in. jagody, owoce, nasiona roślin, owady, a także jaja i pisklęta. Koszatka stanowi poważne zagrożenie dla ptasich lęgów.

W Polsce popielica szara jest objęta ochroną częściową i uznana za gatunek bliski zagrożeniu (NT) w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Najczęściej występuje na południu kraju, natomiast w centralnej i północnej Polsce jest rzadka.

Popielice zamieszkują głównie stare, zróżnicowane lasy liściaste, szczególnie te z dominacją buka i dębu. Rzadko schodzą na ziemię, poruszając się z dużą zręcznością po drzewach. Hibernują zazwyczaj na przełomie września i października, choć zdarza się, że już późnym latem.

Popielice żywią się pączkami, liśćmi, owocami, nasionami oraz żołędziami i orzechami. Ponadto rabują ptasie gniazda, zjadając jaja, a nawet pisklęta. Ciekawostką jest, że popielice mają unikalną zdolność zrzucania skóry z ogona w mechanizmie obronnym, podobnie jak jaszczurki.