Jeże to fascynujące i urocze stworzenia, które od lat intrygują miłośników przyrody. Ich życie skrywa wiele tajemnic i niezwykłych faktów, o których wielu z nas nie ma pojęcia. Przygotuj się na zaskakujące ciekawostki, które przybliżą Ci sekretny świat tych wyjątkowych zwierząt.
Jeże nie mają w zwyczaju spożywania jabłek ani noszenia ich na swoich grzbietach. Mogą sporadycznie zjadać małe ilości owoców, zwłaszcza jeśli są dojrzałe lub nadgniłe, jednak nie są one dla nich istotnym elementem diety. Jeż to owadożerny drapieżnik, którego dieta składa się głównie z owadów, pajęczaków, ślimaków i dżdżownic. Oprócz tego mogą zjadać padlinę oraz różne małe kręgowce, takie jak żaby, jaszczurki, a także węże oraz młode gryzonie i pisklęta ptaków, które gniazdują na ziemi.
Jeże mają nietypowy zwyczaj namaszczania swojego ciała śliną. Kiedy jeż napotyka substancje o szczególnym smaku lub zapachu, zwłaszcza te, które są mu obce, zaczyna je z ciekawością lizać, a nawet chwytać w pyszczek, by je przeżuwać. W trakcie tego procesu staje się podekscytowany i wydziela dużą ilość śliny, którą następnie rozprowadza po swoim kolczastym ciele.
Kolce to nic innego jak przekształcone włosy, które są zbudowane z keratyny. Chociaż są twarde i ostre, jeże mają zdolność do kontrolowania ich użycia. Kiedy czują się zagrożone, zwijają się w kulkę, strosząc przy tym kolce, aby odstraszyć drapieżnika. Jednak w normalnych okolicznościach, kiedy są spokojne, ich kolce nie są nastroszone i nie kłują. Gdy samiczka decyduje się na kopulację, kładzie je płasko, aby samiec mógł stanąć przednimi łapkami na tylną część jej grzbietu i ją zapłodnić.
Pod żadnym pozorem nie wolno podawać jeżom krowiego mleka do picia! Mimo że wiele osób myśli, że jest ono dla nich dobre, w rzeczywistości może być bardzo szkodliwe, mimo że jeże chętnie je piją. Ich układ pokarmowy nie jest w stanie trawić laktozy, co prowadzi do fermentacji przez bakterie gnilne i może skutkować nieżytami oraz wzdęciami, które mogą prowadzić do śmierci zwierzęcia. Aby poratować spragnionego jeża, należy podać mu świeżą wodę. Zobacz też: Jak delfin pije mleko matki?
Jeże są odporne na niektóre trucizny, m.in. na jad żmij. Ich organizmy są w stanie tolerować niewielkie ilości jadu, co pozwala im na polowanie na węże i inne jadowite zwierzęta. Jednak ta odporność nie jest całkowita, a większa dawka jadu może być dla nich niebezpieczna.
W naszym kraju występują dwa gatunki jeży: jeż wschodni (Erinaceus concolor), którego można spotkać na terenie niemal całego kraju, oraz jeż zachodni (E. europaeus), który zasięgiem obejmuje głównie Śląsk, Pomorze Zachodnie i Ziemię Lubuską. Najbardziej zauważalną różnicą między oba gatunkami jest ubarwienie – jeż wschodni ma białą plamę na brzuszku, podczas gdy brzuszek jeża zachodniego ma jedonolity kolor. Mimo tych cech, nie jest łatwo je rozróżnić. Oba gatunki są w Polsce objęte ochroną częściową.
Jeże pigmejskie, które stały się w Polsce popularnymi zwierzątkami domowymi, pochodzą od jeży białobrzuchych oraz jeży afrykańskich. Są mniejsze od jeży europejskich i w odróżnieniu od naszych rodzimych gatunków, nie hibernują zimą. Wymagają jednak specyficznych warunków, takich jak odpowiednia temperatura otoczenia, przestrzeń do poruszania się i właściwe żywienie. Warto mieć świadomość, że jeż pigmejski to egzotyczne zwierzę, które nigdy w pełni się nie oswoi. Nawet jeśli jest trzymane w niewoli, zawsze w mniejszym lub większym stopniu zachowa dzikie instynkty.
W niektórych krajach europejskich, takich jak Belgia, Holandia czy Hiszpania, hodowla jeży pigmejskich została całkowicie zabroniona. Istnieją obawy dotyczące dobrostanu tych zwierząt, zwłaszcza w niewłaściwych warunkach hodowli, co może prowadzić do stresu i cierpienia jeży. Ponadto jeże pigmejskie mogą stać się inwazyjnymi gatunkami, jeśli zostaną wypuszczone do naturalnego środowiska, co zagraża lokalnym ekosystemom.