Więcej artykułów u zwierzakach na naszej stronie głównejŻbik, obok rysia, jest jednym z dwóch dziko żyjących przedstawicieli rodziny kotowatych w polskiej faunie. Choć ryś jest nieco łatwiejszy do zauważenia ze względu na swoje większe rozmiary i charakterystyczne pędzelki na uszach, obecność obu tych drapieżników w Polsce jest stosunkowo rzadko dostrzegana. Żbik, przez swoją skrytą naturę, kamuflujące umaszczenie i podobieństwo do kota domowego, pozostaje trudny do zaobserwowania i zidentyfikowania, nawet w rejonach, gdzie występuje.
Jak odróżnić żbika od kota domowego?
Żbik na pierwszy rzut oka przypomina burego kota domowego, jednak ma kilka charakterystycznych cech, które pozwalają go rozpoznać. Oto najważniejsze z nich:
1) Żbik jest generalnie bardziej masywny niż kot domowy, ma dużą głowę i szerokie łapy.
2) Ogon żbika jest gruby i tępo zakończony, pokryty czarnymi, oddzielonymi od siebie pręgami, tworzącymi pierścienie.
3) Na głowie, tułowiu i kończynach żbik ma grube i zazwyczaj oddzielne pręgi, a nie cętki.
4) Ciemna pręga biegnie od głowy aż do nasady ogona (nie przechodzi przez ogon).
5) Żbik ma ciemne wybarwienie spodniej strony łapy.
Jak odróżnić żbika od rysia?
Żbik i ryś to dwa dziko żyjące drapieżniki z rodziny kotowatych obecne w polskich lasach. Choć oba te gatunki mają cechy wspólne, istnieje kilka cech charakterystycznych, które pozwalają je od siebie odróżnić. Oto najważniejsze z nich:
1) Żbik jest znacznie mniejszy od rysia — długość jego ciała wynosi około 44–64 cm u samic i 52–67 cm u samców (bez ogona), podczas gdy długość ciała rysia może osiągać nawet 110 cm.
2) Żbik ma gęste, bure futro z pręgami oraz gruby, tępo zakończony ogon z czarnymi pierścieniami, podczas gdy ryś wyróżnia się cętkowanym futrem i krótkim ogonem zakończonym czarną kępką.
3) Ryś wyróżnia się charakterystycznymi czarnymi pędzelkami na końcach uszu, podczas gdy uszy żbika nie posiadają wyraźnych elementów.
Podsumowując, żbik jest bardziej podobny do kota domowego, podczas gdy ryś wyróżnia się większym rozmiarem, pędzelkami na uszach i cętkowanym futrem.
Czym żywią się żbiki?
Żbiki żywią się głównie drobnymi zwierzętami, takimi jak gryzonie, ssaki owadożerne oraz ptaki. Okazjonalnie polują na większe ofiary, takie jak zające czy młode sarny. W okresach, gdy dostępność pożywienia jest ograniczona, żbiki korzystają z padliny, np. resztek ofiar wilków, a także zakradają się do gospodarstw domowych w poszukiwaniu odpadków.
Zobacz także
Gdzie w Polsce można spotkać żbika?
Ponad dwieście lat temu żbiki występowały na większości obszaru współczesnej Polski. Dziś ich zasięg jest znacznie ograniczony i obejmuje jedynie przygraniczną część południowo-wschodniego kraju, w tym głównie Beskid Niski, Bieszczady oraz Góry Sanocko-Turczańskie. Żbiki preferują tereny z gęstą roślinnością, w której mogą łatwo znaleźć schronienie i zapolować na swoje ofiary. Żyją głównie w lasach, ale nie ograniczają się tylko do tego typu obszarów. Zamieszkują również otwarte przestrzenie, takie jak łąki i pola.
Często wybierają miejsca przejściowe, które znajdują się na pograniczu lasów i terenów otwartych, zapewniając sobie dostęp do kryjówek i pożywienia. Doliny rzek i potoków porośnięte różnorodną roślinnością stanowią wygodne szlaki przemieszczania się dla tych drapieżników. Żbiki nie są zwierzętami ściśle terytorialnymi – nie przywiązują się do jednego miejsca, lecz wybierają mniejsze obszary, które pełnią funkcję łowisk. Nie jest to gatunek typowo leśny, a raczej gatunek "pogranicza", który dobrze adaptuje się do różnorodnych środowisk.
Czy żbiki są w Polsce objęte ochroną?
W klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) żbik uznawany jest za gatunek niezagrożony wyginięciem, ze względu na szeroki zasięg występowania i dużą liczebność w skali światowej. Jednak w niektórych regionach, w tym w Polsce, populacje żbika są zagrożone i wymagają ochrony. Na obszarze naszego kraju żbik został uznany za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem i objęty ścisłą ochroną gatunkową. Oznacza to, że wszelkie działania mogące zaszkodzić tym zwierzętom, ich siedliskom czy rozrodowi, są zabronione. Mimo objęcia ochroną, żbiki wciąż narażone są na różne zagrożenia, takie jak:
Źródło: mpn.gov.pl