Jaszczurki to jedne z najtrudniejszych zwierząt w hodowli. Wymagają odpowiedniej temperatury, pożywienia, wilgotności. I chociaż ich utrzymanie wymaga wiele czasu i kosztuje krocie, to nie można liczyć na to, że się zamruczą albo zamachają ogonem. Jedyną nagrodą dla terrarysty jest możliwość ich obserwacji. Jeżeli ktoś tego nie rozumie, to znaczy, że nie nadaje się do tego, by mieć takiego pupila. A jakie gatunki można hodować w domu? Oto 10 przykładów.
1. Agama brodata (Pogona vitticeps)
Agama brodata to jedna z najpopularniejszych domowych jaszczurek. W niewoli żyje 10-12 lat, ale z powodu błędów opiekuna może umrzeć wcześniej. Gad ten osiąga długość 35-50 cm, waży 300-500 g. Występuje w kilku kolorach, m.in. w białym, czerwonym, niebieskim. Jego kolor zmienia się zależnie od temperatury lub nastroju. W naturze występuje w Australii, zamieszkując półpustynie. Jest to zwierzę terytorialne, które można trzymać w pojedynkę. Do swojego opiekuna może machać na powitanie łapką, co jest gestem podporządkowania i niepewności. To gatunek często wybierany na pierwszą jaszczurkę ze względu na dużą odporność na błędy hodowcy. Niemniej jego utrzymanie kosztuje krocie – potrzebne jest duże terrarium i drogie lampy. Zwierzę żywi się owadami i roślinami.
2. Gekon lamparci (Eublepharis macularius)
Gekon lamparci to jaszczurka polecana początkującym terrarystom – jest łatwy w hodowli, niezbyt duży (maksymalnie 27 cm długości) i bardzo przyjazny. Jego ciało pokrywają drobne łuski układające się w charakterystyczny wzór przypominający tygrysa lub lamparta. Najczęściej spotykany kolor to żółto-czarny, przy czym to żółty stanowi podstawę. W naturze gad ten występuje na Bliskim Wschodzie: w Iraku, Iranie, Afganistanie i zachodniej części Indii. Żywi się owadami i małymi ssakami, nie je owoców ani warzyw. W niewoli podstawę diety gekona stanowią larwy, do których dodaje się świerszcze i karaczany. Gekony można trzymać samotnie albo w haremie. Nie poleca się, aby w jednym terrarium mieszkało kilku samców – może dochodzić do walk.
3. Scynk ognisty (Mochlus fernandi)
Scynk ognisty to charakterystyczna jaszczurka z czerwono-czarnym ubarwieniem. Osiąga długość od 25 do 35 cm, przy czym prawie połowę długości ciała stanowi ogon. Jest to jedna z najdłużej żyjących jaszczurek – w niewoli może żyć nawet 20 lat! Z usposobienia jest skryta, większość czasu spędzając w norach lub kryjówkach. Ponieważ zestresowana może ugryźć lub odrzucić ogon, nie jest polecana początkującym terrarystom. Najlepiej trzymać ją w parach w terrarium o wymiarach minimum o wymiarach 95x30x30 cm. Ważny jest tropikalny wystrój i umożliwienie zwierzętom kopania. Podstawę diety scynków ognistych powinny stanowić świerszcze. Dodatkowo można podawać im karaczany i ślimaki. Oswojone chętnie jedzą z pęsety.
4. Teju argentyński (Tupinambis merianae)
Teju argentyński to jedna z największych jaszczurek, które można trzymać w domu. W zaledwie 3 lata osiąga ponad metr długości. Dorosłe osobniki są jeszcze większe – mogą mierzyć nawet 180 cm! Zwierzęta te mogą ważyć 7 kg i choć wydają się powolne i ociężałe, są zdolne do szybkiego ataku. W naturze żywią się pisklętami, jajami, ssakami. W Ameryce Południowej, gdzie występują, są uważane za szkodniki, ponieważ kradną rybakom ryby, a z kurników wynoszą jaja. Są bardzo inteligentne. Łatwo rozpoznać je po czarno-białym ubarwieniu i rozdwojonym języku. Na łapach mają długie pazury, które ułatwiają rozszarpywanie zdobyczy. W stosunku do swoich opiekunów są niezwykle lojalne, niektórzy porównują je do psów. Można nauczyć je załatwiać się do kuwety. Niemniej opieka nad nimi nie jest prosta – wymagają dużego terrarium.
5. Kameleon jemeński (Chamaeleo calyptratus)
Kameleon jemeński to jeden z najpiękniejszych gadów. Osiąga długość od 40 do 60 cm, waży 100-180 g. Na głowie ma charakterystyczny "kask"– nie do końca wiadomo, czemu służy. Spokojne i zrelaksowane kameleony mają intensywnie zielony kolor, który w zależności od otoczenia i nastawienia, mogą zmieniać. Szeroka paleta ich kolorów obejmuje czerwień, niebieski, czerń, brąz. Kolejną ciekawą adaptacją kameleonów są długie języki, którymi łapią ofiary. W naturze kameleony jemeńskie zamieszkują Arabię Saudyjską i Jemen. Ich hodowla w domu jest niezwykle trudna. Potrzebują bardzo dużego terrarium (minimum 90x60x120 cm dla samca), podawania witamin, świeżego powietrza i temperatury rzędu 32 st. Celsjusza, ale bez bezpośredniego dostępu do źródła ciepła. Ponieważ są terytorialne i agresywne, nie można trzymać dwóch samców w jednym terrarium. W stosunku do ludzi są niezbyt wylewne, ale przyjazne. Żywią się owadami i roślinami. W przypadku odwodnienia mogą umrzeć.
6. Waran stepowy (Varanus exanthematicus)
Waran stepowy to najpopularniejszy waran trzymany w niewoli, który za swoją popularność płaci wielką cenę. Z badań amerykańskich naukowców wynika, że tylko 10 proc. osobników trzymanych w domach dożywa do 5 lat. Dzieje się tak z powodu niedostatecznej wiedzy hodowców, a także z powodu ogromnego stresu, któremu poddawane są zwierzęta, gdy są odbierane od matek i w trakcie transportu. Dlatego tak istotne jest, aby kupować zwierzęta wyłącznie ze sprawdzonych źródeł. Warany, gdy są małe, są nieporadne i słodkie, ale wyrastają na duże zwierzęta – mogą mierzyć nawet 150 cm długości. Potrzebują ogromnego terrarium, w którym powinny się znaleźć konary, baseny; zwierzę powinno mieć możliwość kopania. Jeżeli nie jest się w stanie zapewnić waranowi takich warunków, lepiej wybrać inne zwierzę, łatwiejsze w hodowli.
7. Bazyliszek płatkogłowy (Basiliscus plumifrons)
Bazyliszek płatkogłowy jest jedną z najpiękniejszych jaszczurek na świecie. Ma piękną intensywnie zieloną barwę. Samce mają na głowie "kapeleusz", tzw. płatek. W naturze bazyliszek występuje w Ameryce Środkowej, zwłaszcza w Hondurasie i Panamie. Ponieważ potrafi biegać na dwóch tylnych łapach po wodzie, jest nazywany "jaszczurką Jezusa Chrystusa". Jego terrarium powinno mieć wilgotny mikroklimat. Koniecznie powinien znaleźć się w nim basen, gdyż woda służy bazyliszkom nie tylko do picia, ale również do pływania i oddawania odchodów. Przy zapewnieniu odpowiednich warunków gatunek nie sprawia problemów w hodowli, ale jest dość płochliwy. W razie zagrożenia może ugryźć. Bazyliszki można trzymać pojedynczo lub w haremach. Pod żadnym pozorem nie można hodować w jednym terrarium dwóch samców – zdominowany samiec przestanie jeść i umrze.
8. Agama błotna (Physignathus cocincinus)
Agama błotna to jedna z najpopularniejszych jaszczurek wśród terrarystów, jednak ponieważ nie zawsze widać u niej skutki zaniedbania czy choroby, nie jest ona polecana na pierwszą jaszczurkę. Zwierzę mierzy od 60 do 80 cm długości, przy czym więcej niż połowę stanowi ogon. Charakteryzuje się jasno lub ciemnozieloną barwą. Odcienie zmienia w zależności od temperatury, wilgotności i samopoczucia. W niewoli agamy błotniste mogą żyć nawet 15 lat. W ich terrarium powinien znaleźć się basen, do którego uwielbiają skakać z wysoka. Niestety czasami mylą go z szybą i kontuzjują sobie pyski. Zdobycie ich zaufania wymaga czasu i ogromu cierpliwością. Z natury są dość płochliwe, a w razie poczucia zagrożenia, mogą ugryźć. Ponieważ bywają agresywne, lepiej trzymać je pojedynczo. Zakazane jest łączenie samca z samcem. Podstawowy pokarm agam powinny stanowić świerszcze i karaczany.
9. Legwan zielony (Iguana iguana)
Legwan zielony to jedna z największych jaszczurek, które można trzymać w warunkach domowych. Gad ten dorasta do 150 cm długości. Największy okaz osiągnął 200 cm i ważył prawie 10 kg. Zwierzę jest bardzo popularne wśród początkujących terrarystów, ale zdarza się, że pada ofiarą ich niewiedzy. Legwany potrzebują bardzo dużego terrarium, w którym panuje wysoka wilgotność. Chociaż łatwo dają się oswoić i są bardzo przyjacielskie, nie są to zwierzęta, które można wyprowadzać w szelkach na zewnątrz, tak jak można obserwować to na Instagramie. Zwierzęta te uwielbiają wspinaczkę, a ich naturalnym środowiskiem są drzewa, dlatego też roślin i gałęzi nie powinno zabraknąć w terrarium. Kolejnym jego obowiązkowym elementem jest basen, nawilżacz powietrza, grzałka. Bez tego zwierzę po prostu umrze.
Zobacz także
10. Teju krokodylowy (Dracaena guianensis)
Teju krokodylowy to duża jaszczurka występują w Ameryce Północnej. Zwierzę charakteryzuje się czerwoną głową i mocno umięśnionymi szczękami, którymi rozłupuje skorupy ślimaków i małżów. Dużo czasu spędza w wodzie – świetnie nurkuje i pływa. Ma nawet trzecią, prześwitującą powiekę, która zapewnia mu widzenie pod wodą, chroniąc przy tym oczy. Ciało teju przypomina kształtem krokodyla, kolor również. Jego hodowla w warunkach domowych jest bardzo trudna, ponieważ wymaga dużego zbiornika z wodą, dostępu do drzew i zapewniania zwierzęciu możliwości kopania. Co więcej, niezadowolony teju może ugryźć, a jeśli chodzi o żywność, jest wybredny. To zwierzę wyłącznie dla doświadczonych hodowców.