Lamblioza u psa to bardzo niebezpieczna choroba. Jak ją rozpoznać i leczyć?

Co to jest lamblia u psa?

Lamblioza, choroba wywoływania przez pierwotniaka Giardia lamblia, jest jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u psów. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią 20-50 proc. psów i ok. 5 proc. kotów. Choroba dotyka również ludzi. Każdego roku w Polsce lekarze potwierdzają ok. 3000 przypadków lambliozy.

Do zakażenia lamblią u psa dochodzi przez spożycie cyst pasożyta Giardia lamblia. Wystarczy, że pies powącha lub zje kał zarażonego człowieka lub zwierzęcia. Może też napić się wody z zakażonego źródła lub zarazić poprzez zabawę z chorym psem.

Pasożyt lamblia u psa objawia się na wiele sposobów. Inwazja pasożytnicza może prowadzić do przewlekłej lub ostrej biegunki, odwodnienia, a także przebiegać bezobjawowo. Objawem wskazującym na chorobę jest utrata masy ciała, mimo apetytu.

Lamblia w badaniu mikroskopowym wygląda jak malutka meduza – ma wyraźnie zaznaczony odwłok i cztery nóżki. Niestety nie widać jej gołym okiem. Do zdiagnozowania giardiozy (to inna nazwa lamblii) konieczne jest badania mikroskopowe i potwierdzenie obecności pasożytów w kale.

Jak dochodzi do zarażenia lamblią u psa?

Do zakażenia lamblią u psa dochodzi drogą fekalno-oralną. Pies połyka cystę pasożyta Giardia lamblia, która rozwija się i rozpoczyna inwazję. Trozofity pasożyta wędrują do jelit, dwunastnicy, dróg żółciowych i przewodów trzustkowych żywiciela.

Za pomocą tarczy przyssawkowych trozofity pasożyta Giardia lambia przyczepiają się do komórek organizmu i niszczą je. Nieprzyczepione pasożyty oraz cysty giardii są wydalane razem z kałem.

Zdrowe zwierzęta zarażają się przede wszystkim przez kontakt z zakażonym stolcem.

Cykl życiowy pierwotniaka Giardia lamblia:

1. Spożycie cyst Giardia lamblia.

2. Przemiana cysty w trozofit (postać zdolną do odżywiania i rozmnażania).

3. Rozmnażanie trozofitów poprzez podział komórkowy.

4. Powstanie kolejnych cyst.

5. Wydalenie cyst razem z kałem.

6. Spożycie cyst przez inne zwierzę i zakażenie.

Drogi zarażenia lamblią u psów:

• zjedzenie lub polizanie zakażonego kału;
• jedzenie nieumytych warzyw i owoców;
• picie wody z nieznanych źródeł;
• tarzanie się w nawozach;
• bezpośredni kontakt z zarażonymi zwierzętami.

Cysty lamblii są odporne na działanie czynników zewnętrznych, a także na chlorowanie wody. Poza organizmem żywiciela są w stanie przetrwać nawet kilka miesięcy. Mają poziom odporności porównywalny do kleszczy.

Najlepszą metodą zapobiegania zakażenia lamblią jest sprzątanie psich odchodów, nauczenie zwierzęcia komend „zostaw” i „fuj" oraz dawanie mu wody wyłącznie ze sprawdzonych źródeł.

Czytaj także: Piękna ta Warszawa, taka zasrana. Właściciele psów cierpią na grupową amnezję?

Jak wygląda diagnostyka lambliozy?

W praktyce laboratoryjnej najczęściej wykonywane są mikroskopowe badania kału. W badanym stolcu poszukuje się zarówno cyst pasożyta, jak i trozofitów. Taką usługę można wykonać w większości gabinetów weterynaryjnych. Koszt badania na lamblię to ok. 80 zł.

Cysty lamblii są wydalane z kałem nieregularnie i w zmiennej ilości. Z tego powodu zaleca się pobranie trzech próbek kału w trzech kolejnych dniach. Trzeba mieć jednak na uwadze, że cysty mogą być wydalane w odstępie kilkunastu dni, a uzyskany wynik może być fałszywie ujemny.

W przypadku wątpliwości należy wykonać dodatkowe testy na lamblię:

• badanie kału PCR;
• test immunochromatograficzny;
• test ELISA.

W sieci można znaleźć też „domowe testy na pasożyty", ale lepiej z nich nie korzystać. Ich cena jest porównywalna do profesjonalnych (i wiarygodnych) badań wykonanych przez weterynarza, a ryzyko uzyskania fałszywego wyniku znacznie wyższe.

Giardia, lamblia – objawy u psa

Najczęściej spotykanym objawem lambliozy jest biegunka i spadek masy ciała. Rzadziej spotyka się wysypkę, świąd i zapalenie błony maziowej stawów. Na ciężki przebieg choroby szczególnie narażone są psy chorujące na cukrzycę, zwierzęta starsze i niedożywione.

Spektrum kliniczne lambliozy jest bardzo szerokie. Choroba może przybierać postać ostrą lub przewlekłą. Zdarza się, że choroba przebiega bezobjawowo, jednak nie oznacza to, że nie szkodzi zwierzęciu.

Objawy ostrej postaci lambliozy:

• nudności;
• wymioty;
• biegunka.

Objawy przewlekłej postaci lambliozy:

• utrata masy ciała;
• luźne stolce;
• upośledzenie wchłaniania;
• niedobory witamin;
• bóle brzucha;
• gazy;
• drażliwość.

Nieleczona giardia u psa prowadzi do wyniszczających biegunek, częstych wymiotów, odwodnienia, zapalenia dwunastnicy, a w konsekwencji nawet do śmierci zwierzęcia. Leczenia wymaga nawet bezobjawowy przebieg choroby.

Lamblia u psa – leczenie

Pierwszym krokiem w leczeniu lambliozy u psa powinna być wizyta u weterynarza. Po wykonaniu badaniu kału i potwierdzeniu obecności pasożyta Giardia lamblia należy wdrożyć leczenie farmakologiczne oraz dokładnie zdezynfekować dom.

Najskuteczniejszym lekiem na lamblię jest metrodinazol. Leczenie lambliozy tym preparatem trwa ok. 5-7 dni. Po tym czasie należy wykonać kontrolne badania kału. Może zdarzyć się, że terapię trzeba będzie powtórzyć.

W przypadku ostrego przebiegu choroby konieczne jest zastosowanie dodatkowych leków, które pomogą zniwelować uciążliwe objawy: biegunkę, wymioty, gorączkę. Lekarz weterynarii zleca kąpiel psa w specjalnym szamponie.

Jeśli w domu jest kilka zwierząt wszystkie trzeba przebadać i w razie potrzeby objąć terapią. Weterynarz może też zalecić terapię bez badań (ze względu na możliwość uzyskania wyniku fałszywie ujemnego). Na lambliozę mogą chorować również koty.

Kluczowe znaczenie w leczeniu lambliozy ma dezynfekcja. Bez prawidłowo przeprowadzonej dezynfekcji pies na 100 proc. zachoruje ponownie. Zdezynfekować trzeba nie tylko zabawki, legowiska i miski, ale również wszystkie przedmioty, do których pies miał dostęp: dywany, fotele, kanapy, itd.

Ważne:

Nie ma domowych sposobów na lamblię. Na tego pasożyta nie działają standardowe tabletki na odrobaczanie psów. Pod żadnym pozorem nie należy stosować środków dostępnych na portalach aukcyjnych, a także korzystać z leków dla ludzi.

Dezynfekcja a lamblia

Nie widać ich gołym okiem, ale jaja lamblii są wszędzie. Pies ma je na sierści, na pysku, stamtąd roznosi je na dywany, zabawki, fotele. Lamblia jest odporna na wilgoć i chlor. Z tego powodu zwykłe sprzątanie nie wystarczy.

Żeby pozbyć się lamblii, trzeba bardzo dokładnie zdezynfekować dom. Najlepiej kupić mop parowy (koszt ok. 250 zł) i „przejechać nim" po wszystkich rzeczach, do których pies miał dostęp — to dobre rozwiązanie, ponieważ wysoka temperatura zabija cysty lamblii. Wysoką skuteczność zapewnia również ozonowanie.

Niektóre rzeczy warto dodatkowo uprać - koniecznie w wysokiej temperaturze. Należą do nich pościele, ręczniki, legowiska, ubrania. W przypadku posiadania podwórka należy pozbierać z niego wszystkie odchody — jaja giardii mogą żyć w nich nawet 3-5 miesięcy.

Lista rzeczy do dezynfekcji w przypadku giardii:

• zabawki;
• legowiska;
• miseczki;
• kanapy;
• fotele;
• dywany;
• meble;
• podłogi;
• armatura.

Lista rzeczy do uprania w wysokiej temperaturze:

• pościel;
• ręczniki psa;
• ubrania;
• dywany;
• legowiska;
• materiałowe zabawki.

Ważne:

po każdym kontakcie z psem należy myć ręce oraz unikać lizania po twarzy przez psa. Po każdym oddaniu odchodów przez psa trzeba mu podmywać okolice odbytu (najlepiej w rękawiczkach).

Czy człowiek może zarazić się lamblią od psa?

Giardia lamblia jest pasożytem zoonotycznym, co oznacza, że może występować zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Przebieg inwazji w obu przypadkach jest bardzo podobny. Choroba może mieć charakter ostry, podostry bądź przewlekły.

Najbardziej charakterystycznym objawem lambliozy u ludzi jest ból brzucha, wymioty i biegunka. Z czasem może dojść do zapalenia dwunastnicy i utraty masy ciała. Choroba może mieć też przebieg bezobjawowy.

W przypadku potwierdzenia lambliozy u psa istnieje duże prawdopodobieństwo, że pasożyt występuje również u człowieka. W takiej sytuacji warto się przebadać. U ludzi wykonuje się badania na lamblię z krwi (koszt ok. 120 zł) oraz z kału (ok. 100 zł).

Giardię u ludzi najczęściej leczy się tynidazolem. Lekarze sięgają czasem również po inne środki, np. metrodinazol, albendazol i mebendazol. Przyjmowanie leków połączone z dezynfekcją daje dobre rezultaty lecznicze, jednak równocześnie należy wyleczyć psa.

Z leczeniem lamblii u ludzi (u psów też) lepiej nie zwlekać. Choroba może doprowadzić do odwodnienia, niedożywienia, zaburzeń w gospodarce elektrolitowej, zawrotów głowy i osłabienia. Przede wszystkim jednak znacząco obniża jakość życia — zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.