Od wielkich łap po zamiłowanie do tłuszczu – niedźwiedzie polarne nie są zwykłymi zwierzętami. Posiadają szereg adaptacji, które pomagają im przetrwać w najcięższych warunkach. Oto 16 ciekawostek na temat tych zwierząt.
Niedźwiedzie polarne żyją w okołobiegunowej Arktyce. Można je spotkać w Kanadzie, na Alasce, w Rosji, Norwegii oraz na Grenlandii (Dania) - w żadnym z tym miejsc nie ma pingwinów, ponieważ wszystkie pingwiny mieszkają na półkuli południowej, szczególnie na Antarktydzie, gdzie niedźwiedzi brak.
Niedźwiedzie polarne są jednymi z najbardziej mobilnych zwierząt na ziemi. W ciągu doby potrafią przemierzyć nawet 100 km, a ich terytoria przekraczają 600 000 kilometrów kwadratowych - dla porównania Polska zajmuje obszar prawie dwa razy mniejszy, bo "zaledwie" 322 575 km kw. Wędrówki niedźwiedzi polarnych można śledzić na stronie Polar Bear Tracker.
Niedźwiedzie polarne pierwsze 2-3 lata życia spędzają z matką, później zostają samotnikami. Samce łączą się z samicami w pary jedynie w okresie godowym, jednak zanim się to stanie, muszą wygrać o nie walkę. Po kopulacji samce wracają na swoje terytorium, a samica na kolejne miesiące chowa się norze, po porodzie opiekuje się młodymi i stroni od samców.
Wiele gatunków niedźwiedzi na świecie spędza zimę w stanie hibernacji. W tym czasie zwierzęta rezygnują z jedzenia, picia, ruchu na całe miesiące. Inaczej jest w przypadku niedźwiedzi polarnych, które pozostają aktywne przez całą zimę. W najzimniejszych miesiącach szukają padłych zwierząt, a także polują na foki.
Futro niedźwiedzia polarnego wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest białe, tylko przezroczyste. Wydaje się białe, ponieważ odbija się od niego światło. Składa się z tysięcy włosów wypełnionych powietrzem, które działają jak szklarnia, zmieniając światło słoneczne w ciepło. Wytworzone ciepło pochłania czarna skóra niedźwiedzia.
Niedźwiedzie polarne to zwierzęta stworzone do długich wędrówek. Właśnie dlatego ich łapy są długie (ok. 30 cm) i bardzo szerokie (25 m). Ich spód pokrywają zapobiegające poślizgnięciom wypustki, a ich długie i ostre pazury w trudnym terenie działają jak raki. Wychłodzeniu łap zapobiegają kępki futra między palcami.
Niedźwiedzie polarne są doskonałymi pływakami. Przednie łapy wykorzystują jak wiosła, tylne jak stery. Pod wodą są w stanie wytrzymać 2 minuty. Podczas nurkowania nie marzną, ponieważ zabezpiecza je tłuszcz i futro. Ich nozdrza zamykają się podczas pływania. Niektóre osobniki obserwowano na wodach oddalonych od lądu o 90 km.
Samce niedźwiedzi polarnych zwykle ważą ok. 800 kg, ale największy spotkany na świecie osobnik ważył tonę. Niedźwiedzie polarne dorastają do trzech metrów długości, co czyni je największymi lądowymi mięsożercami na świecie. Co ciekawe, samice są dwa razy mniejsze od samców niedźwiedzia, ale z wagą rzędu 400 kg są dwa razy cięższe od samców lwa...
Małe niedźwiedzie polarne przychodzą na świat w wykopanych w śniegu norach, w których panuje temperatura 15 stopni Celsjusza. Mają wtedy zaledwie 30 cm i ważą około 0,5 kg – mniej więcej tyle, co świnka morska. Prawie 30 proc. ich masy ciała stanowi masa tłuszczowa, dzięki której nie marzną i szybko rosną.
Niedźwiedzie polarne mają doskonały węch, którego używają do znajdowania ofiar. Przemierzając lodową pokrywę, szukają przerębli, do których wpłynęła foka. Tam czekają, aż foka wypłynie, żeby ją zaatakować. Fokę potrafią wykryć w wodzie pod kilkumetrową warstwą lodu, a padlinę i krew wyczuwają z odległości 16 km.
Niedźwiedzie polarne w odróżnieniu od niedźwiedzi brunatnych słabo trawią węglowodany i białka. Zamiast tego polegają na tłuszczu, który czerpią przede wszystkim z mięsa fok. Z tłuszczu czerpią większość niezbędnych kalorii, a także odkładają go pod skórą. Naukowcy nazywają je czasem "lipidożercami".
Badania naukowe wskazują, że tylko 2 proc. polowań niedźwiedzi polarnych kończy się sukcesem. Po pierwsze, niedźwiedzie nie są zbyt szybkie i nie są w stanie gonić zdobyczy. Po drugie, foki nauczyły się ich unikać. Zdarza się jednak, że niedźwiedzie "włamują się" do legowisk foczych szczeniąt i tam znajdują obiad.
Im cieplejszy klimat, tym dłużej poszczą niedźwiedzie. W latach 80. u nieciężarnych zwierząt było to 120 dni rocznie, obecnie jest to ok. 180 dni. Co ciekawe, ciężarne niedźwiedzice polarne mogą pościć nawet przez 240 dni, by spędzać jak najwięcej czasu w ciepłej i bezpiecznej norze.
Niedźwiedzie polarne trzymane w niewoli zwykle żyją w wyższej temperaturze, niż żyć powinny. Nie mają też dostępu do wody morskiej, więc kąpią się w zbiornikach z wodą słodką. W wyniku kontaktu ze słońcem i glonami ich futro zabarwia się na kolor zielony. Naukowcy są zdania, że kolorowe algi rosną wewnątrz ich włosów…
Przeprowadzone w 2006 roku testy genetyczne potwierdziły istnienie hybryd niedźwiedzia polarnego i grizzly, znanych również jako "niedźwiedzie pizzly". Zdolność krzyżowania się między tymi gatunkami nie jest dla naukowców zaskakująca, ponieważ niedźwiedzie polarne wyewoluowały z niedźwiedzi brunatnych zaledwie 150 000 lat temu.
Największym zagrożeniem dla niedźwiedzi polarnych jest globalne ocieplenie, które powoduje topnienie lodowców i niszczy naturalne siedliska zwierząt. Podobnie jest z przemysłem wiertniczym, który ma wpływ na efekt izolacyjny futra niedźwiedzia. Naukowcy obawiają się, że niedźwiedzie polarne wyginą do 2100 roku…