Wiele osób uważa, że najbardziej niebezpiecznym pająkiem w Polsce jest krzyżak, ale to nieprawda. O wiele bardziej jadowity jest sieciarz jaskiniowy, który jest w stanie przegryźć ludzką skórę. Co to za pająk? Jak go rozpoznać? Co zrobić po ukąszeniu?
Sieciarz jaskiniowy występuje w niemal całej Europie. Można spotkać go w Polsce, Hiszpanii i w Finlandii, choć rzadziej wybiera kraje wschodnie, np. Białoruś lub Ukrainę. W Polsce najliczniej występuje na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, a dokładniej w Ojcowskim Parku Narodowym, gdzie znajduje się wiele jaskiń i skał. Ponadto sieciarza jaskiniowego można spotkać na terenie Iranu, Iraku i Turcji.
Meta menardi preferuje ciemne lokalizacje o średniej temperaturze powyżej 7 °C. Najbardziej odpowiadają mu miejsca wilgotne: jaskinie, studzienki kanalizacyjne, kopalnie, tunele, kamienne mury i wąwozy. Większość czasu spędza w swoim schronieniu, choć nocą może wychodzić na łowy. Jego obecność można rozpoznać po dużych białych kokonach, w których znajduje się od 400 do 500 jaj.
Sieciarza jaskiniowego można też spotkać w swoim domu. Ten gatunek uwielbia wilgotne i ciemne piwnice, a także… mury zamku Windsor. Kilka lat temu w królewskiej rezydencji odkryto roje jadowitych pająków o średnicy sięgającej 9 cm. Początkowo uważano je za nowy gatunek, który przez setki lat krył się w murach zamku, ale szybko okazało się, że to „zwykłe” sieciarze.
Sieciarz jaskiniowy to jeden z największych pająków w Polsce. Trzeba przyznać, że jego rozmiar jest imponujący, choć samice różnią się nieco od samców. Samce sieciarza mają długie nogi i cienkie odwłoki, a żeńskie na odwrót - krótkie nogi i grube odwłoki.
Osobniki męskie razem z nogami mają od 9,9 do 12,6 mm długości, przy czym długość samego ich karapaksu wynosi od 5,2 do 6,01 mm, a jego szerokość od 4,13 do 4,5 mm. Z kolei samice osiągają od 10,5 do 17 mm długości ciała, a długość ich karapaksu to od 4,81 do 6,35 mm.
Meta menardi ma rudobrązowe ubarwienie, a jego karapaks sprawia wrażenie błyszczącego. Jego odwłok jest kilkukrotnie większy od głowotułowia. Można dostrzec na nim jasne lub ciemne przebarwienia. Ten jadowity pająk ma małe ciemne oczy i dwie szczękoszczułki zaopatrzone w cztery ostre zęby. Na jego nogach widoczne są kolce, dzięki którym unika ataków drapieżników.
Sieci sieciarza jaskiniowego różnią się od konstrukcji innych pająków, ponieważ mają bardziej otwarty środek, przez co sprawiają wrażenie tunelu. Celem sieciarza jest to, aby w sieci utkwiły nie tylko latające owady, jak np. komary i muchy, ale również zwierzęta pełzające, żyjące w glebie: wije, ślimaki, dżdżownice.
Sieciarze są wolne i niezbyt przebiegłe. Ich strategia polowania polega na tym, żeby czekać z boku, aż ofiara całkowicie zapadnie się w sieci. Wtedy podchodzą do niej i wstrzykują śmiercionośny jad. Zdarza się, że zaczynają zjadać ofiarę już za życia, ale ze względu na niedostępne środowisko wciąż niewiele wiemy o ich zwyczajach.
Sieciarz jaskiniowy jest jednym z kilku jadowitych pająków w Polsce, jednak większość z nich (nawet tych bardzo jadowitych) nie jest w stanie przegryźć się przez ludzką skórę i z tego powodu nie stanowi dla ludzi żadnego zagrożenia. Inaczej jest w przypadku sieciarzy jaskiniowych oraz kolczaków zbrojnych, które są w stanie wstrzyknąć człowiekowi jad. Na szczęście jest go za mało, by spowodować poważne objawy.
Sieciarz jaskiniowy – objawy ukąszenia:
Objawy zwykle ustępują w przeciągu doby.
Ukąszenie sieciarza jaskiniowego można porównać do użądlenia przez pszczołę. Dla większości zdrowych osób nie stanowi to zagrożenia zdrowotnego. Inaczej jest z osobami w grupie ryzyka, czyli u osób starszych, małych dzieci i alergików. W razie wystąpienia poważnych objawów (problemów z oddychaniem, kaszlu, opuchlizny wokół szyi), należy wezwać karetkę.
Z ugryzieniem przez sieciarza jaskiniowego należy postępować podobnie jak w przypadku ukąszenia innych owadów. Miejsce ukąszenia należy odkazić, aby nie doszło do zakażenia, a później posmarować żelem łagodzącym, by nie piekło. Miejmy jednak nadzieję, że pierwsza pomoc nie będzie potrzebna, a sieciarze zostaną w najpiękniejszych polskich jaskiniach.