Zwierzęta (szczególnie roślinożerne) mają oczy ustawione po bokach głowy, żeby jak najszybciej wypatrzyć zagrożenie, czyli drapieżnika. A jak wyglądałyby z oczami ustawionymi jak człowiek? No cóż... Chyba wolimy wersję natury.
Żyrafy to roślinożerne zwierzęta zamieszkujące afrykańską sawannę. Jako najwyższe ssaki na świecie dorastają do 5,8 metra, co oznacza, że mogą zajrzeć w okno mieszkania znajdującego się na czwartym piętrze. Rozmiar ich oczu również jest imponujący.
Kiedy żyrafa rodzi się, objętość jej oczu wynosi ok. 33 cm3. Z czasem podwaja się, osiągając rozmiar 65 cm3. Oznacza to, że oczy żyrafy są wielkości piłki golfowej. Całe zwierzę może ważyć nawet 1300 kg.
Oczy żyrafy znajdują się po obu stronach głowy. Są lekko wybrzuszone, co zapewnia żyrafie widzenie na boki bez konieczności obracania głowy. Fachowo nazywa się to widzeniem peryferyjnym.
Żyrafy mają doskonałą ostrość wzroku. Widzą zarówno znajdujące się przed ich pyszczkiem listki, jak i zbliżających się drapieżników. Gdy patrzą przed siebie, widzą też swoje nogi. Widzą obuocznie, co pozwala na uzyskanie głębi.
Według wielu badań rekiny cieszą się doskonałym wzrokiem. Według niektórych szacunków widzą nawet 10 razy niż człowiek. Co ciekawe, budowa ich oczu bardzo przypomina ludzką. Ich oczy, tak samo jak nasze, składają się z rogówki, soczewki i siatkówki.
Rekiny nie tylko bardzo dobrze widzą w ciemności, ale i widzą kolory. Są też bardzo wrażliwe na ruch, co umożliwia im skuteczne łowy. Pod tym względem są bardzo podobne do oczu domowych pupili, m.in. kotów.
Oczy rekinów są chronione przez powiekę, która zamyka się, gdy śpią albo przebywają w zanieczyszczonej wodzie. Niektóre gatunki rekinów nie posiadają jej i zamiast zamykać oczy, wywracają je na drugą stronę.
Oczy kur są rozmieszczone po bokach głowy, dzięki czemu pole widzenia zwierzęcia wynosi aż 300 stopni. Dla porównania pole widzenia człowieka osiąga wartość maksymalnie 100 stopni. Co ciekawe, oczy kury stanowią aż 10 proc. masy jej głowy.
Kury widzą jednoocznie, co oznacza, że mogą używać każdego oka niezależnie. Różnica między oczami polega na tym, że lewe oko jest daleko widzące, a prawe blisko widzące. Wynika to z ustawienia kurczaka względem światła w skorupce.
Kurczaki praktycznie nie widzą w ciemności, ale za dnia widzą za to wiele kolorów, m.in. czerwony, niebieski, zielony, a także ultrafiolet. Co ważne, zmiany w natężeniu światła wyczuwają nie dzięki oczom, a szyszynce. W efekcie nawet niewidome ptaki wiedzą kiedy jest noc, a kiedy dzień.
Zając jest jednym ze zwierząt z najszerszym polem widzenia. Widzi nie tylko to, co znajduje się po bokach, ale również obraz nad sobą i swoje łapy. Jest za to niemal całkowicie pozbawiony widzenia głębi.
Szerokie pole widzenia zająca wynika z tego, że to zwierzę niemal zawsze jest ofiarą, a jego jedyną formą obrony jest szybkie dostrzeżenie napastnika, następnie ucieczka. Zające nie widzą dobrze z bliska, za to z daleka widzą świetnie.
Gołębie mają inny widok na świat niż ludzie i zwierzęta z oczami skierowanymi do przodu. Gołąb widzi zarówno to, co znajduje się bezpośrednio przed nim, jak i zanim. Wszystko po to, by nie paść ofiarą drapieżników.
Wzrok gołębi jest o wiele lepszy niż ludzki. Oko tego ptaka działa trochę jak aparat fotograficzny z automatycznym ustawianiem ostrości. Zwierzę stale dostosowuje ją, by widzieć wyraźnie każdy okruszek.
Oczy kozy znajdują się obu stronach głowy. Jej źrenice są wydłużone poziomo, a kiedy koza odwraca głowę, źrenice również zmieniają pozycję. Pozwala to kozom na szybsze łapanie ostrości i ułatwia utrzymanie równowagi.
Pole widzenia kozy wynosi od 320 do 340 stopni. Martwy punkt znajduje się kilka centymetrów za głową zwierzęcia. Ten panoramiczny widok umożliwia kozicom wspinaczkę i pozwala dostrzec drapieżników, zanim zaatakują.
Badacze nazywają oczy jelenia "maszyną do wypatrywania drapieżników". Gałki oczne tego zwierzęcia umożliwiają mu widzenie obuoczne o polu od 300 do 310 stopni. Oznacza to, że jeleń widzi zarówno to, co znajduje się przed nim, jak i za nim.
Oczy jelenia są bardzo wrażliwe na ruch, co umożliwia mu wczesne dostrzeżenie drapieżników, m.in. polujących na nie wilków i ewentualną ucieczkę. Jelenie dobrze widzą też w ciemności, co tłumaczy ich późne godziny rykowiska i żerowanie nocą.
Więcej:
Zwierzęta