Samice żab udają martwe, żeby uniknąć seksu. Mają swoje powody

Samice żab są narażone na brutalne ataki ze strony samców. Można powiedzieć, że samce straszą je, molestują, a nawet gwałcą. Niekiedy prowadzi to do zjawiska zwanego Amplexus polegającego na tym, że samiec siedzi na samicy przez kilka dni, aby nie zapłodnił jej inny samiec. Uścisk jest na tyle mocny, że samica niekiedy umiera.

Jednak ku zaskoczeniu naukowców z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie samice żab opracowały strategię ucieczki. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie naukowym Royal Society Open Science czytamy, że "samice, aby uniknąć niechcianych interakcji seksualnych, udają martwe".

Naukowcy odkryli to, umieszczając w jednym pudełku jednego samca i dwie samice. Pośród 54 osobników płci żeńskiej, aż 33 proc. udawało martwe. Przed rzekomą śmiercią samice piszczały, jakby umierały – robiło to aż 48 proc. z nich. "Role godne Oscara" – czytamy w brytyjskim dzienniku "The Guardian".

W języku naukowym zjawisko to nazywa się "bezruchem tonicznym". Samice żab do tej pory wykorzystywały tę taktykę, aby uniknąć zjedzenia przez węże i ssaki. "Teraz dowiedliśmy, że robią z tego wymówkę" – oświadczają naukowcy.

Inne zwierzęta udające martwe

Udawanie martwych jest powszechnie obserwowane u zwierząt, które mogą paść łupem drapieżników, ponieważ większość z nich unika ofiar chorych lub martwych. Zjawisko to, nazywane również tanatozą, bywa też wykorzystywane w innych celach, np. do robienia zasadzek lub unikania kopulacji.

Zwierzęciem najmocniej kojarzonym z tanatozą jest opos. Zwierzak ten w obliczu zagrożenia wpada w szok i traci przytomność – wygląda jak martwy. Dodatkowo wydziela płyn przypominający zapach zwłok i zgnilizny. W tym stanie może pozostać nawet kilka godzin. Podobne zachowania obserwowano u kur, kaczek, a także pająków.

Tanatoza bywa też seksualną taktyką. Przykładowo samce modliszki po kryciu nie ruszają się, aby nie zostać zjedzonym przez partnerkę.

Samce niektórych pająków przynoszą samicom prezenty (zawinięte w kokon owady), a kiedy samica jest zajęta ich rozpakowywaniem, wchodzą na nie i kopulują. Kiedy samica zerka na nich, przestają się ruszać. Wszystko po to, by nie zostać zjedzonym... Co ciekawe, niektóre pająki przynoszą samicom puste "opakowania", a kiedy pajęczyca orientuje się, że została oszukana, jest już po wszystkim.