4 gatunki jaszczurek żyjące w Polsce. Większość ludzi zna tylko 2

1. Jaszczurka zwinka

Jaszczurka zwinka występuje w całej Polsce. Preferuje tereny nizinne takie jak murawy, parki, wrzosowiska. Jej maksymalna długość to 23,5 cm w Polsce i 28 cm w Europie Wschodniej. Bez ogona ma ok. 11 cm.

Jaszczurka zwinka jest uznawana za najpiękniejszą jaszczurkę w Polsce. Jej ciało pokrywają kolorowe łuski. Jest mocno umięśniona, jej palce są zakończone długimi pazurami. Na grzbiecie ma wyraźną pręgę. Czasem zdarzają się osobniki o jednolitym brązowym kolorze.

Lacerta agilis żywi się młodymi innych jaszczurek, ale może też zjadać młode konkurencyjnych samców i samic. Jest silnie terytorialna i poligamiczna. W razie zagrożenia odrzuca ogon. Żyje od 2 do 4 lat. Jej naturalnym wrogiem są ptaki.

2. Padalec

Padalec zwyczajny nie jest zbyt duży. Większość źródeł podaje, że jego długość to 40-45 cm, jednak niektóre osobniki są dłuższe i mierzą nawet 50 cm. Co ciekawe, u padalców występuje dymorfizm płciowy, a samice są dłuższe od samców. Aż dwie trzecie długości ich ciała stanowi ogon.

Najczęstszym ubarwieniem padalca są odcienie szarości, brązów, ale zdarzają się też osobniki żółtawe i miedziane. Niektóre padalce mają na grzbiecie charakterystyczne ciemne kreski. Od węży odróżnia je to, że mają ruchome powieki. Tuż nad nimi znajdują się niewielkie otwory uszne, których u węży brak. Padalec, podobnie jak jaszczurka zwinka, w razie zagrożenia może odrzucić ogon. Węże nie mogą tego zrobić. Dla ludzi padalce nie są niebezpieczne. W Polsce podlegają częściowej ochronie. Szczegóły dotyczące ich ochrony można znaleźć w Ustawie o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.

3. Jaszczurka żyworodna

Jaszczurka żyworodna, nazywana też "żyworódką", występuje w całej Polsce, zwłaszcza na wyżynach i w górach. Jest najpospolitszym gadem polskich Tatr. Preferuje wilgotne środowiska leśne i gęste zarośla.

Ma około 15 cm długości, z czego aż 9 cm stanowi ogon. Ma brązowy kolor, na grzbiecie może mieć ciemne pręgi. W Polsce podlega częściowej ochronie. Jej naturalnym wrogiem są ptaki, szczególnie bociany.

"Żyworódka" nie jest tak szybka i sprawna jak jaszczurka zwinka, ale świetnie pływa. Poluje na owady, dżdżownice, ślimaki, pająki i stonogi. Dla ludzi nie jest groźna. Jej zęby są tak tępe, że przeciętny posiłek zjada w 15 minut...

4. Jaszczurka zielona

Jaszczurka zielona to największa jaszczurka z kończynami w Europie Środkowej. Jej długość ciała to 40 cm – jak u samic kameleona. Jest charakterystycznie ubarwiona: trawiastozielona z czarnymi plamkami. Ma żółty lub zielonkawy brzuch.

W Polsce jaszczurki zielonej nie widziano od lat. Według Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z 2001 roku gatunek ma status zanikłego na terenie Polski. Jest objęty ścisłą ochroną. Ostatnie osobniki widziano w Bieszczadach.

Zwierzę jest ciepłolubne, aktywne w dzień. Mieszka w wygrzebanych w ziemi norach, w których chowa się przed drapieżnikami i zimuje. Żywi się owadami, pająkami, skorupiakami i ślimakami. Dla ludzi nie jest groźna.