94 lata, walka o klimat i... Instagram. David Attenborough to bohater, na jakiego nie zasługujemy

Życie Attenborough jest tak samo fascynujące, jak zwierzęta, o których opowiada. W całości poświęcił je swoim trzem największym pasjom: historii naturalnej, przyrodzie i telewizji. Kiedy spytasz zakochane w dinozaurach i zwierzętach dziecko w Wielkiej Brytanii, kim chce zostać, kiedy dorośnie, odpowie: Davidem Attenborough. Bo kto by nie chciał podróżować, odkrywać przyrodę, mieć niezwykłe przygody i do tego występować w telewizji?

Nieźle jak na 94-latka. Ale w końcu mówimy o sir Davidzie – bohaterze naszych czasów.

Dzieciństwo sir Davida było dokładnie takie, jak na przyszłą przyrodniczą legendę przystało. Attenborough wychował się na kampusie uniwersytetu w Leicester – jego ojciec, Frederick, był dyrektorem uczelni.

Był średnim z trzech braci: zmarły w 2014 roku Richard był aktorem i reżyserem, a również nieżyjący już John (odszedł w 2012 roku – trzej bracia Attenborough są więc wyjątkowo długowiecznym) działał w przemyśle motoryzacyjnym. Podczas II wojny światowej ich rodzice przygarnęli również dwie żydowskie dziewczynki z nazistowskich Niemiec.

Wychowanego w środowisku akademickim Davida od małego ciągnęło do przyrody. Jako dziecko zbierał skamieliny, kamienie i inne skarby – miał w swoim pokoju całe prywatne muzeum. Kiedy jako 11-latek usłyszał od ojca, że uniwersytecki wydział zoologii potrzebuje traszek, sam postanowił je dostarczyć. Za każdą traszkę, którą znajdował w pobliskim stawie, otrzymywał trzy pensy.

Zafascynowany naturą Attenborough postanowił rozwijać swoją pasję. W 1945 roku otrzymał stypendium i zaczął studiować geologię oraz zoologię w Clare College w Cambridge. Zdobył dyplom z nauk przyrodniczych. Jeszcze nie wiedział, że jego życie szybko się odmieni.

Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że był to początek lat 50. Telewizja dopiero w Wielkiej Brytanii raczkowała – Attenborough, tak jak większość swoich rodaków, nie miał w domu telewizora, a w życiu obejrzał tylko jeden program. Nie bał się jednak wyzwań i ofertę zaakceptował. Jego staż zakończył się sukcesem i już w 1952 roku zaczął pracę w BBC na pełen etat.

Jednak nie od razu pojawił się na ekranie. Zdaniem jednej z producentek Mary Adams miał za duże zęby, żeby występować za kamerą. Stąd początkowo działał jako wydawca kilku popularnych programów.

Wszystko zmieniło się, gdy Attenborough zaangażował się w program "Animal Patterns" (który w końcu również poprowadził). W show pojawiały się zwierzęta z londyńskiego zoo, a David rozmawiał o nich z historykiem przyrody Julianem Huxleyem. Attenborough szybko zrozumiał, że właśnie to chce robić. Oprócz tego chciał dalej się uczyć. W latach 60. skończył studia podyplomowe z antropologii kulturowej.

Przez kolejne lata szedł w brytyjskiej telewizji, jak burza: prowadził serię programów, zaczął podróżować w egzotyczne miejsca, jak Nowa Gwinea, gdzie szukał jedno z zaginionych plemion. Był kontrolerem i dyrektorem programowym, ale kiedy oferowano mu pozycję głównego dyrektora, odmówił. Praca w administracji nie była dla niego. Chciał czegoś więcej i został freelancerem, co nie było w tamtych czasach popularną decyzją.

Programy przyrodnicze Attenborough z serii "Life" stały się hitem i zdobyły status kultowych – także poza Wielką Brytanią. Produkowane były przez blisko trzy dekady. W "The Living Planet" przyrodnik pokazywał, jak organizmy adaptują się do warunków na ziemi, w "Life in the Freezer" podziwiał zwierzęta na Antarktyce. A były jeszcze oddzielne serie o ptakach, ssakach, roślinach czy organizmach żyjących pod ziemią. Nie było tematu, którego sir David nie poruszył.

Attenborough nie siedział jednak wcale w studio. Przez lata aktywnie podróżował, zwiedził większość świata. Przedzierał się przez lasy równikowe, podziwiał dziwnie wyglądające ptaki, szympansy, niedźwiedzie grizzly i wieloryby. Był blisko natury, którą tak kochał i podziwiał świat natury z bliska. – Marzy mi się, że świat jest dwa razy większy, a jego połowa wciąż jest niezbadana – powiedział raz.

Attenborough stał się w Wielkiej Brytanii symbolem programów przyrodniczych oraz ideałem narratora. Wszystko za sprawą nie tylko jego wiedzy, ale również głosu: kojącego, wyważonego i cichego, w którym słychać jednak olbrzymi entuzjazm i miłość do tego, o czym właśnie opowiada. Bo Attenborough wcale nie ukrywa, że robi to, co kocha. Dzięki temu może dzielić się tą pasją z innymi. Niektóre fragmenty jego programów są nawet hitem YouTube.

Warto też wspomnieć, że Attenborough jest jedyną osobą w historii, który zdobył nagrody BAFTA, czyli brytyjskiego Oscara, za program czarno-biały, w kolorze, HD, 3D oraz 4K. A w 2018 i 2019 roku został wyróżniony amerkańską telewizyjną statuetką Emmy dla Najlepszego Narratora.

Oprócz tego Attenborough stał się również ikoną kultury i brytyjskim skarbem narodowym. W 2002 roku BBC przeprowadziło plebiscyt, w którym został uznany za jednego z najwybitniejszych Brytyjczyków. W 2009 roku w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie otwarto nazwane jego imieniem Attenborough Studio. Trzy lata później artysta Peter Blake uwzględnił Attenborough – jako brytyjską ikonę – na nowej wersji okładki słynnej płyty The Beatles "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band".

A prywatnie? Attenborough był żonaty raz, co również jest w dzisiejszych czasach sukcesem do pozazdroszczenia. W 1950 roku poślubił miłość swojego życia Jane Elizabeth Ebsworth Oriel. Jego żona zmarła w 1997 roku, po 47 latach razem. Mają dwójkę dzieci: Roberta i Susan. Syn poszedł w ślady ojca i został antropologiem fizycznym, córka poświęciła się edukacji i była dyrektorką szkoły podstawowej.

Attenborough w maju skończył 94 lata, ale jego entuzjazm i zapał wcale nie przemijają. Jego głos wciąż jest kojący, wiedza niewiarygodna, a miłość do przyrody – ogromna. Dlatego ostatnie lata swojego życia – jak sam mówi – chce poświęcić walce o klimat i planetę, którą tak kocha i podziwia. Bo kto inny może uratować świat, jeśli nie sir David?